Dzień Kobiet w Polsce to święto noszące stygmat goździka i rajstop. Przez całe dziesięciolecia PRL-u kobiety otrzymywały naręcza tych tanich kwiatów oraz upominki będące dobrami trudno dostępnymi w owych czasach (często: właśnie rajstopy lub mydło, ręczniki). Należy jednak pamiętać, że święto kobiet sięga czasów, gdy Polski nie było na światowych mapach, a prawo wyborcze dla kobiet było ewenementem właściwie na każdym kontynencie.

Początków Dnia Kobiet należy wypatrywać w XIX i na początku XX wieku w Stanach Zjednoczonych i Europie. Wtedy kobiety zaczęły się organizować i domagać równych praw politycznych. Wybuchały brutalnie tłumione strajki w fabrykach, a uliczne demonstracje obracały się w zamieszki. Kobiet, które straciły wtedy życie były setki. Postulowały one zrównanie praw, zarobków i czasu pracy z prawami i zarobkami mężczyzn. Sprzeciwiały się ograniczonemu dostępowi do nauki i niemożności rozporządzania własnym majątkiem.

W 1910 roku w Kopenhadze ustanowiono obchodzony na całym świecie Dzień Kobiet, który służyć miał krzewieniu idei praw kobiet oraz budowaniu społecznego wsparcia dla powszechnych praw wyborczych dla kobiet. Nie wyznaczono wtedy jeszcze konkretnego dnia. Święto obchodzono 20 lutego, 28 lutego, a w niektórych krajach 19 marca.

8 marca 1917 roku kobiety w Rosji zorganizowały strajk pod hasłem „chleb i pokój”, rozpoczynając rewolucję przeciwko carowi Mikołajowi II. Cztery dni później car abdykował, a rząd tymczasowy przyznał kobietom prawa wyborcze. 8 marca stał się oficjalnym świętem w Rosji.

Można się zastanawiać nad pierwowzorem tego święta. Może był to bawarski Karnawał Kobiet (Weiberfastnacht) w Bonn-Beuel z 1824 roku (kultywowany do dzisiaj)? Tam w ramach protestu przeciw ciężkim warunkom pracy, miejscowe praczki postanowiły oddać się relaksowi. Chciały również przerwać męski monopol na zabawę, więc chodziły od gospody do gospody, tańcząc, śpiewając oraz folgując sobie w jedzeniu i piciu. Ów Karnawał Kobiet nawiązuje, choć prawdopodobnie przez przypadek, do starożytnych Matronaliów. Święta w starożytnym Rzymie obchodzonego, na początku marca, przez kobiety zamężne (matrony), które odświętnie ubrane udawały się do świątyni Junony, gdzie składały kwiaty i modliły się o szczęście w życiu małżeńskim. Tego dnia niewolnice miały dzień wolny od codziennych zajęć. W domach wyprawiano przyjęcia, a mężczyźni obdarowywali swe małżonki upominkami. Prezenty otrzymywały również niewolnice, zarówno od swoich mężów, jak i od właścicieli. Święto płci pięknej nie miało wtedy podtekstu związanego z walką o równouprawnienie.

W kwestii dostępu do nauki, pitagorejczycy i Plutarch dopuszczali kobiety na równi z mężczyznami do studiów w szkołach filozoficznych. W średniowiecznej Brugii, a właściwie całej Flandrii, to w rękach kobiet spoczywał handel. Od poziomu targowiska po handel międzynarodowy papierem, przyprawami czy tekstyliami. W tym czasie był to najludniejszy i najbogatszy rejon Europy. Co stało się, że kilkaset lat później kobiety musiały wychodzić na ulicę, aby walczyć o swoje, często podstawowe, prawa obywatelskie? To temat nad którym warto się pochylić ale wnioski zasilą inny artykuł.

Dzisiaj dobrze jest kultywować Dzień Kobiet, po to, by sprawić odrobinę przyjemności kobietom z najbliższego otoczenia prezentem lub bukietem kwiatów. Nie wierzmy w mit o radzieckim pochodzeniu tego święta - Dzień Kobiet powstał w Stanach Zjednoczonych i stamtąd przywędrował do Europy.

Gdziekolwiek jednak by się to święto nie narodziło jest to dzień, który może dać wiele radości obdarowywanym i satysfakcji z dawania radości obdarowującym.

F.

Literatura:

Katarzyna Koziarz, Sufrażystki. Poprawa sytuacji kobiet w Anglii w XIX w.
Felder D.G., 100 kobiet, które miały wpływ na dzieje ludzkości
Mill J.S., Poddaństwo kobiet Bidwell G., Bunt długich spódnic
Murray J. M., Brugia. Kolebka kapitalizmu